Jak wybrać korzystne opodatkowanie w Nowym Ładzie? Część I. Działalność jednoosobowa.

Nowy Ład to pakiet ustaw podatkowych i okołopodatkowych, które zrewolucjonizowały sposób rozliczania podatków dochodowych w Polsce od 2022 roku. Prawnicy, doradcy podatkowi, biura księgowe i działy HR mają ręce pełne roboty. Rząd reklamuje Nowy Ład jako obniżenie efektywnego opodatkowania dla szeregowych pracowników, tak zwanej klasy średniej oraz emerytów. Te preferencje mają wynikać z podwyższenia kwoty wolnej od podatku do 30.000 złotych oraz podwyższenia granicy pierwszego progu skali podatkowej do 120.000 złotych rocznie dla podatników rozliczających się w ramach skali podatkowej. Reforma zakłada również podwyższenie składki zdrowotnej zasadniczo do 9 procent dochodów w przypadku podatników rozliczających się na skali podatkowej. W przypadku podatników rozliczających się w ramach podatku liniowego będzie to 4,9 procent dochodu, a w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego 9 procent od podstawy ustalonej zgodnie z przeciętnym wynagrodzeniem miesięcznym za ostatni kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy (czyli przeciętnie ok. 530 zł).

Jednak najistotniejszą zmianą, która rewolucjonizuje cały krajobraz podatku dochodowego, jest całkowite wyłączenie możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku. Realnie rzecz biorąc mamy zatem do czynienia z podwyższeniem opodatkowania o wysokość składki zdrowotnej. Przypomnieć należy bowiem, iż dotychczas składka zdrowotna wynosiła 381 złotych, a podatnik zachowywał możliwość odliczenia znacznej części tak ustalonej składki od podatku. W efekcie składka zdrowotna nie była odczuwalna dla przedsiębiorców, niezależnie od formy rozliczania podatku (liniowy, skala podatkowa, ryczałt ewidencjonowany).

Od 2022 roku składka zdrowotna w podatku liniowym oraz na skali będzie obliczana proporcjonalnie do uzyskiwanego dochodu i będzie stanowić formę daniny analogiczną do podatku dochodowego. Realnie zatem przedsiębiorca rozliczający się na podstawie podatku liniowego będzie musiał liczyć się z opodatkowaniem na poziomie 24 procent (19 procent podatku liniowego plus 4,9 procent składki zdrowotnej). W przypadku skali podatkowej do każdego progu podatkowego należy doliczyć natomiast 9 procent składki zdrowotnej. W Polsce znaczna część przedsiębiorców działa w formie tzw. JDG, czyli jednoosobowej działalności gospodarczej. Jak łatwo zauważyć, ta grupa przedsiębiorców odczuje zmiany wprowadzone Nowym Ładem najboleśniej.

Jak wybrać korzystne opodatkowanie w Nowym Ładzie?

Powstaje pytanie, czy zmiany wprowadzone Nowym Ładem muszą odbić się negatywnie na opodatkowaniu przedsiębiorców? Czy są sposoby, aby zmniejszyć negatywne skutki podatkowe Nowego Ładu wobec małych i średnich przedsiębiorców?

Tak istotne zmiany w opodatkowaniu oczywiście są pretekstem do poszukiwania rozwiązań pozwalających na obniżenie podatku. W wyniku wielu godzin lektury kilkuset stron nowych ustaw i ich uzasadnienia oraz konsultacji wśród wielu ekspertów powstało kilka ciekawych rozwiązań podatkowych, które mogą się okazać bardzo atrakcyjne dla przedsiębiorców obawiających się opodatkowania po wprowadzeniu Nowego Ładu.

PIERWSZY KROK, CZYLI NAJPIERW USTAL SWOJĄ SYTUACJĘ

Poszukiwanie optymalnej formy opodatkowania należy rozpocząć od ustalenia własnej sytuacji. Wbrew pozorom wielu przedsiębiorców zgłaszających się do nas o poradę nie jest dobrze zorientowana w wielu aspektach prowadzonej działalności. Należy wziąć pod uwagę:

• aktualną formę prowadzenia działalności gospodarczej (JDG, spółka osobowa, spółka kapitałowa),
• przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej,
• źródła pochodzenia i wielkość przychodów, kosztów oraz dochód podlegający opodatkowaniu,
• obecną formę opodatkowania (PIT liniowy, PIT na skali podatkowej, PIT ryczałt ewidencjonowany, CIT 9 lub 19 procent),
• istniejące i planowane źródła pochodzenia kapitału, jak kredyty obrotowe, hipoteczne, pożyczki,
• zobowiązania długoterminowe (np. leasingi),
• model biznesowy i planowany sposób wykorzystania zysku (podział zysku i jego konsumpcja czy też reinwestowanie lub odkładanie).

Analiza tych wszystkich parametrów powinna stanowić podstawę decyzji o wyborze formy opodatkowania w Nowym Ładzie oraz ewentualnych zmian odnośnie formy prowadzonej działalności.

W przypadku przedsiębiorców działających jako JDG na podstawie dokonanych ustaleń należy najpierw rozważyć „za i przeciw” opodatkowania w formie podatku liniowego, ryczałtu ewidencjonowanego lub skali podatkowej.

PODATEK LINIOWY

Większość przedsiębiorców dotychczas rozliczała się w formie podatku liniowego ze względu na jego prostotę oraz relatywnie niską wysokość (19 procent od dochodu). Biorąc pod uwagę istniejącą jeszcze w ubiegłym roku możliwość odliczenia większej części składki zdrowotnej od podatku, była to stosunkowo atrakcyjna forma opodatkowania. Dla najlepiej zarabiających nawet dodatkowa danina solidarnościowa 4 procent nie była wystarczającym argumentem za zmianą formy opodatkowania.

Zmiany wysokości składki zdrowotnej oraz wyłączenie możliwości jej odliczenia od podatku skutkują jednak tym, iż relatywne opodatkowanie w formie podatku liniowego w 2022 roku może wynieść nawet 28 procent (uwzględniając podatek, składkę zdrowotną oraz daninę solidarnościową). Zauważyć również należy, iż w przypadku podatku liniowego składka zdrowotna w wysokości 4,9 procent wzrasta adekwatnie do uzyskiwanego dochodu.

Do zalet podatku liniowego niewątpliwie jednak należy brak ryzyka związanego z jego stosowaniem. Nie potrzeba tu żadnych interpretacji podatkowych, dogłębnej analizy prawnej i podatkowej, oceny ryzyka etc. Tę formę opodatkowania można stosować bez obaw i uprzednich przygotowań.

RYCZAŁT EWIDENCJONOWANY

Atrakcyjną formą opodatkowana dla wielu przedsiębiorców może stać się ryczałt ewidencjonowany.

Podstawą opodatkowania jest przychód, zatem nie jest to raczej propozycja dla firm, które ponoszą duże koszty działalności operacyjnej (niska marża).

Ryczałt jest najprostszym i najtańszym sposobem na ominięcie Nowego Ładu. Nie trzeba robić przekształceń, zakładać spółek, przechodzić na pełną księgowość. Wystarczy przejść na tę formę opodatkowania i płacić mniejsze podatki.

Niestety, ryczałt nie jest jednak dla wszystkich. Po pierwsze, na ryczałcie mogą się rozliczać przedsiębiorcy, których przychody nie przekraczają 2 milionów euro rocznie. Po drugie, z ryczałtu wyłączone są niektóre branże, jak apteki, kantory, produkcja wyrobów akcyzowych oraz handel pojazdami mechanicznymi.

Wysokość opodatkowania ryczałtem jest uzależniona od rodzaju sprzedawanych towarów lub świadczonych usług. Przykładowo, usługi prawne objęte są ryczałtem 17 procent (15 procent w przypadku podmiotów zatrudniających pracowników). Ryczałt 14 procent ma zastosowanie do architektów oraz lekarzy (ale już weterynarze podlegają stawce 8,5 procent). Usługi informatyczne korzystają ze stawki ryczałtu 12 procent. Usługi nieobjęte szczególną stawką podlegają ryczałtowi na poziomie 8,5 procent, na przykład ryczałt od usług edukacyjnych i szkoleniowych wynosi właśnie 8,5 procent. Podobnie usługi pośrednictwa komercyjnego podlegają stawce 8,5 procent ryczałtu.

W ramach ryczałtu ewidencjonowanego obowiązuje składka zdrowotna w wysokości 9 procent obliczana w oparciu o przeciętne wynagrodzenie. Od 2022 roku składka zdrowotna od ryczałtu ewidencjonowanego będzie obliczana według trzech podstaw wymiaru:

Od stycznia 2022 roku przedsiębiorca nie będzie miał możliwości dokonania odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Co może być istotne to to, że jeżeli przychód ryczałtowca przekroczy 300.000 zł nawet o złotówkę, składka zdrowotna pozostanie na poziomie 950 zł miesięczne, bez względu na to jak wysokie będą przychody (czy wyniosą 301.000 zł, czy może 3.100.000 zł). Inaczej sytuacja wygląda u podatnika stosującego podatek liniowy – każda złotówka dochodu to 19% PIT i 4,9% składki zdrowotnej.

Istotnym ograniczeniem w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego jest brak możliwości skorzystania z tej formy opodatkowania w przypadku, gdy podatnik świadczył tego samego rodzaju usługi na rzecz tego samego zleceniodawcy w ramach umowy o pracę w poprzednim roku podatkowym.

Należy również wspomnieć, iż wybór ryczałtu jako formy opodatkowania wiąże się z utratą możliwości korzystania z niektórych ulg podatkowych, w tym IP BOX.

Ryczałt jako formę opodatkowania można stosować w połączeniu z innymi formami opodatkowania w ramach spółki prawa handlowego, co daje szereg ciekawych możliwości.

SKALA PODATKOWA

Opodatkowanie dochodu w ramach skali podatkowej wydaje się być atrakcyjne wyłącznie dla przedsiębiorców jednoosobowych, których roczny dochód do opodatkowania (przychód po odjęciu kosztów) nie przekracza 120 tys. złotych. Na tym poziomie kwota wolna od podatku przynosi korzyści. Przy dochodzie ok. 150 tys. zł kwota wolna od podatku jeszcze niweluje skutki przekroczenia pierwszego progu podatkowego (17 procent) i wejście w drugi próg podatkowy (32 procent). Im jednak dochód do opodatkowania jest wyższy, tym kwota wolna od podatku traci na znaczeniu, natomiast opodatkowanie w drugim progu podatkowym staje się coraz bardziej bolesne.

Zauważyć należy również, że w przypadku skali podatkowej składka zdrowotna wzrasta proporcjonalnie wraz ze wzrostem dochodu.

Opodatkowanie w skali podatkowej natomiast, podobnie jak opodatkowanie liniowe, nie wiąże się ze szczególnym ryzykiem podatkowym, gdyż taka forma działania będzie akceptowana przez organy skarbowe bez szczególnych warunków.

Jeżeli potrzebują Państwo pomocy przy wyborze formy prowadzenia działalności gospodarczej, dostosowania Państwa firmy do Nowego Ładu lub dokonania stosownych zmian w Państwa spółce, zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią. Przeanalizujemy Państwa sytuację, odpowiemy na wszelkie pytania, przygotujemy niezbędne dokumenty i przeprowadzimy Państwa firmę przez niezbędne zmiany.