Jakie zmiany w procedurze rejestracji znaków towarowych

Podstawowym aktem prawnym, zawierającym uregulowania dotyczące ochrony znaków towarowych, jest ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej (w dalszej części artykułu będziemy nazywać ją w skrócie "pwp").

W ciągu ostatnich niespełna dwóch lat ustawa była kilkukrotnie nowelizowana. Dwie pierwsze ustawy nowelizujące weszły w życie z dniem 30 listopada i 1 grudnia 2015 roku. Wprowadziły istotne zmiany, między innymi umożliwiły radcom prawnym i adwokatom reprezentowanie zgłaszającego znak towarowy w postępowaniu przed Urzędem Patentowym RP (wcześniej pełnomocnikiem zgłaszającego mógł być wyłącznie rzecznik patentowy), a także umożliwiły zastosowanie w procedurze rejestracyjnej znaku tzw. listu zgody.

Najdonioślejszy  ̶  żeby nie powiedzieć rewolucyjny  ̶  charakter ma nowela pwp obowiązująca od 15 kwietnia 2016 roku, która w bardzo dużym stopniu zmieniła model postępowania rejestracyjnego, upodabniając procedurę krajową do unijnej, opartej na systemie sprzeciwowym.

Dawniej, czyli Urząd ciĘ wyręczy

Procedury, wedle których Urząd Patentowy rozpatrywał zgłoszenie znaku towarowego do rejestracji, obowiązujące przed 15 kwietnia 2016 roku, były bardziej złożone, przez co cały proces rejestracji siłą rzeczy musiał trwać dłużej.

Urząd, po otrzymaniu zgłoszenia i sprawdzeniu, czy spełnia ono wymogi formalne, badał bowiem dwie kategorie przesłanek uniemożliwiających udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. Pierwsza z nich to przesłanki bezwzględne odmowy rejestracji, druga ̶ przesłanki względne.

Pełen katalog przesłanek bezwzględnych odmowy rejestracji znaku towarowego zawierał przepis art. 131 pwp (obecnie: art. 129¹ pwp). I tak, nie udziela się prawa ochronnego oznaczeniu, między innymi które:

1. nie może być znakiem towarowym,
2. nie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone,
3. składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności.

Przesłanek tych jest ponad dziesięć. Jeżeli znak towarowy spełnia którąkolwiek z nich, stanowi to bezwzględną podstawę odmowy rejestracji.

Odrębną grupę stanowią przesłanki względne odmowy rejestracji, które zawierał przepis art. 132 pwp (obecnie: art. 132¹ pwp). Jeżeli Urząd Patentowy stwierdził, że zgłoszony do rejestracji znak towarowy na przykład narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich lub jest identyczny ze znakiem towarowym, na który udzielono prawa ochronnego wcześniej na rzecz innej osoby dla identycznych towarów, albo jest identyczny lub podobny do wcześniejszego znaku towarowego innej osoby, służącego do oznaczania towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodziło ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd (skojarzenia ze znakiem wcześniejszym), to na tej podstawie odmawiał rejestracji znaku.

W tym systemie badawczym rola Urzędu Patentowego polegała z jednej strony na dbaniu o interesy konsumentów poprzez pilnowanie, aby wyeliminować lub przynajmniej zminimalizować ryzyko wprowadzenia ich w błąd. Z drugiej strony, Urząd, badając przesłanki względne, stał na straży interesów osób trzecich uprawnionych do znaków towarowych z wcześniejszym prawem ochronnym.

Dzisiaj, czyli idziemy jak burza

Nie bez przyczyny mówiąc o przesłankach względnych, użyliśmy czasu przeszłego. Na mocy zmian przepisów wprowadzonych z dniem 15 kwietnia 2016 roku Urząd Patentowy po otrzymaniu zgłoszenia poprzestaje obecnie na sprawdzeniu, czy nie są spełnione przesłanki bezwzględne, natomiast nie bada już z urzędu przesłanek względnych. Dzięki temu rozpatrywanie zgłoszenia odbywa się szybciej i sprawniej.

Ale zawsze jest jakieś ale

No właśnie. Skoro w obecnym systemie Urząd Patentowy nie bada przesłanek względnych w toku procedury rejestracyjnej, to może się zdarzyć, że udzielone zostanie prawo ochronne na znak towarowy identyczny lub podobny do znaku już wcześniej zarejestrowanego przez inną osobę bądź wcześniej zgłoszonego do rejestracji przez inną osobę.

W tym przypadku ale to przerzucenie ciężaru pilnowania własnych interesów na samych zainteresowanych, to jest uprawnionych do wcześniejszych znaków towarowych.

Jeżeli taki wcześniejszy uprawniony w porę zorientuje się, że jego interesy są zagrożone, może powołać się na konkretne, spełnione w jego przypadku, przesłanki względne i na nich oprzeć swój sprzeciw, który składa w Urzędzie Patentowym w ściśle określonym czasie.

Więcej o sprzeciwie dowiesz się z artykułu Sprzeciw w polskim systemie rejestracji znaków towarowych.